Không còn lo lắng tiểu đường với 6 thói quen ăn uống

Hiện nay trên thế giới có khoảng 318 triệu người mắc tiền đái đường “Giai đoạn đầu của tiểu đường” và 415 triệu người mắc bệnh vào năm 2015, ở Việt Nam vấn đề tiểu đường đang là vấn nạn khi cứ 20 người trưởng thành thì có 1 người mắc bệnh đái tháo đường.

Do thói quen sức khỏe, không nhiều người dân Việt Nam khám sức khỏe định kỳ nên số lượng người ở giai đoạn tiền đái tháo đường rất cao và thường phát hiện khi đã thành bệnh và biến chứng. Biết đâu bạn cũng đang nằm trong giai đoạn tiền đái tháo đường.

Vậy tiền đái tháo đường “tiểu đường” là gì?

Một ngày đẹp trời bạn cảm thấy không khỏe, khát nước nhiều hơn, cơ thể mệt mỏi, sút cân không lý do, bạn đi khám, sau khi xét nghiệm máu bác sĩ thông báo bạn biết rằng bạn đang ở giai đoạn tiền đái tháo đường. Các bác sĩ sẽ cho bạn biết lượng đường trong máu bạn rất cao so với người bình thường nhưng chưa đủ để xếp vào tiểu đường tuýp 2, thuật ngữ chuyên ngành gọi giai đoạn này gọi là tiền đái tháo đường.

Nghĩa là sao? Điều đó có nghĩa là nguy cơ chuyển hóa thành bệnh tiểu đường tuýp 2 của bạn cao gấp 20 lần người bình thường và hậu quả của tiểu đường chắc chúng ta không cần nói nhiều nữa.

Đừng quá căng thẳng hay lo lắng bạn vẫn còn cơ hội để sửa chữa, các nhà khoa học đã có chế độ dinh dưỡng dành riêng cho người tiền tiểu đường hay đái tháo đường quan trọng bạn có nghiêm túc thực hiện theo hay không thôi. Vậy chế độ ăn dành cho người tiền đái tháo đường là gì?, nó có thật sự giúp bạn giảm thiểu nguy cơ phải dùng insullin suốt đời.

Chế độ ăn tiền đái tháo đường

Tôi là một người không thích đồ ngọt, thời gian gần đây khi thị trường trà sữa bùng nổ lấn át dần quán cà phê truyền thống nên tôi có thử vài lần mua 1 cốc trà sữa uống. Và có vài điều thú vị được rút ra sau các lần uống trà sữa, đó là cảm giác buồn ngủ không thể cưỡng sau khi uống cốc trà sữa, cảm giác lâng lâng sau khi uống và thèm khi mỗi lần đi qua quán trà sữa.

Ở góc nhìn một người nghiên cứu nhiều về sức khỏe và thực phẩm chức năng từ thiên nhiên có thể lý giải các phản ứng đó như sau:

• Cơ thể chúng ta thường buồn ngủ sau khi ăn no hơn bình thường, do các tế bào thần kinh ở ruột báo với não là cơ thể dư thừa thức ăn và cần nghỉ ngơi để tiêu hóa chúng, điều này đặc biệt rõ ràng khi chúng ta nạp thức ăn chứa nhiều đường.
• Nhưng điều này không bình thường khi chúng ta chỉ uống 1 cốc trà sữa nhỏ không đủ no, lý do là trong trà sữa có chứa một lượng lớn đường hấp thụ nhanh giàu năng lượng, khi uống trà sữa nó sẽ hấp thụ rất nhanh vào máu gây ra hiện tượng tăng đường huyết dư thừa đường trong máu. Lúc này tụy bắt đầu hoạt động mạnh kích thích sản sinh insullin đẩy vào máu để tiêu thụ đường đó.
• Và do lượng đường hấp thụ trực tiếp vào máu quá lớn trong thời gian ngắn dẫn đến tụy phải hoạt động hết công suất và như bạn biết đó cỗ máy khi hoạt động quá tải liên tục thì sẽ xuống cấp nhanh.
• Còn cảm giác thèm đường hoặc một số người bị nghiện đồ ngọt đó là do khi đường vào cơ thể, cơ thể sản sinh dopamine một hoạt chất gây cảm giác thoải mái lâng lâng dễ chịu, hoạt chất này thường được cơ thể sản sinh khi chúng ta dùng một số chất kích thích như cà phê, thuốc lá, thuốc phiện, ma túy,..

Vâng đó là câu chuyện về cốc trà sữa, trà sữa có nhiều đường tất nhiên rồi, và tiểu đường nguyên nhân chính cũng là do chúng ta nạp quá nhiều liên tục các thực phẩm có lượng đường tiêu thụ nhanh giàu năng lượng. Và tất nhiên nếu trẻ nhỏ uống quá nhiều trà sữa thì nguy cơ mắc tiểu đường cao là chuyện bình thường.

Vậy chế độ ăn của các nhà khoa học dành cho đối tượng tiền tiểu đường là gì?

Về cơ bản là bạn chỉ cần ăn ít chất béo hơn, tăng protein lên, giảm lượng carbohydrate nạp vào và bổ sung chất xơ. Nghe có vẻ phức tạp nhỉ, nếu khó hiểu bạn chỉ cần đơn giản ăn theo chế độ dưới đây.

Hãy ăn nhiều rau và hoa quả giàu chất xơ

Khoa học dựa trên số liệu và các nghiên cứu thực nghiệm số lượng lớn với gần 200 nghìn người cho thấy những người ăn nhiều rau và trái cây có tỉ lệ mắc tiểu đường tuýp 2 thấp nhất. Và họ thường ăn rau họ cải, với nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất rất có lợi cho đường ruột tiêu hóa và người tiểu đường.

Giảm cắt hẳn hoặc loại bỏ đồ uống chứa đường hấp thụ nhanh

Quay trở lại ví dụ trà sữa ở trên, bạn có biết đa phần đồ uống có đường trên thị trường đều sử dụng đường hấp thụ nhanh, nghĩa là khi sử dụng đường nhanh chóng hấp thụ vào máu làm quá tải hoạt động của tụy.

Đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm gia tăng tỉ lệ trẻ hóa tiểu đường ở Việt Nam, còn một nghiên cứu thống kê dựa trên 17 công trình nghiên cứu ở nhiều nước trên thế giới chỉ ra uống đồ uống có đường mỗi ngày sẽ giúp bạn tăng 13% nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2.

Nên học theo các cụ thời chiến tranh

Khi xã hội kinh tế còn khó khăn, khẩu phần ăn hàng ngày chủ yếu là rau cơm ít thịt cá, tỉ lệ mắc tiểu đường rất thấp. Thành phần bữa ăn chính hồi xưa chủ yếu là cơm một nguồn cung cấp năng lượng chính, tuy nhiên người dân hồi đó vận động nhiều hơn và cơm gạo tốc độ hấp thụ cũng chậm hơn đường tinh chế.

Ngày nay các chế độ ăn chay khoa học hay ăn ít thịt nhiều rau giúp giảm 20% nguy cơ mắc tiểu đường ở người trưởng thành. Tuy nhiên những người ăn chay mà vẫn tiêu thụ các thực phẩm giàu carbonhydrat như khoai tây ngũ cốc tinh chế, nước ép trái cây, đồ uống ngọt thì nguy cơ tiểu đường vẫn cao hơn 16%.

Lưu ý thực phẩm có đường hấp thụ nhanh

Đường có nhiều loại và tồn tại trong thực phẩm tự nhiên, những loại thực phẩm có chỉ số đường (GI – Glycemic index) cao sẽ bổ sung nhanh chóng đường vào máu. Đối với người bình thường vận động ít việc tiêu thụ nhiều liên tục các thực phẩm có chỉ số GI cao không có lợi cho sức khỏe và thường làm suy yếu tụy tăng nguy cơ mắc tiểu đường. Những thực phẩm này thực sự chỉ có lợi đối với các đối tượng vận động nhiều thiếu hụt năng lượng cần bổ sung nhanh thực phẩm GI cao cung cấp năng lượng cho cơ bắp.

Cà phê không đường

Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy uống cà phê không đường giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, trong cà phê có các hoạt chất sinh học như acid chlorogenic tăng cường chuyển hóa glucose, kích thích độ nhạy của đường với insullin giảm nguy cơ kháng insullin. Một hoạt chất khác đặc trưng trong cà phê là acid caffeic giúp thúc đẩy cơ bắp hấp thụ năng lượng từ chuyển hóa glucose đẩy nhanh quá trình phân giải đường.

Thảo dược tốt cho gan

Ngoài các chế độ ăn uống, một số người có thói quen chăm sóc sức khỏe bằng cách bổ sung thêm các loại thảo dược có nguồn gốc thiên nhiên thường là dạng trà uống. Bạn có thể lựa chọn nhiều loại thảo dược có tác dụng tốt cho gan đẩy nhanh bài tiết như cà gai leo, nhân trần, atisô, chó đẻ, nấm linh chi, hồng sâm,..

>Xem thêm: Tác dụng của hồng sâm

>Xem thêm: Hồng sâm giải pháp cho người tiểu đường

Sử dụng đều đặn giúp giảm tải ở gan, tăng cường phục hồi chức năng gan, những người sử dụng lâu năm thường có nguy cơ mắc tiểu đường rất thấp.

Low-carb nên hay không nên

Chúng ta biết tiêu thụ lượng đường lớn là nguyên nhân chính gây tiểu đường vậy ở những người ăn theo chế độ low-carb “không ăn các thực phẩm chứa carbohydrate tinh chế” có nguy cơ mắc tiểu đường không. Thực  tế một công trình nghiên cứu tổng hợp từ 4 nghiên cứu khác nhau với 85.000 người ăn theo chế độ low carb trong 20 năm cho thấy gần 8.000 mắc tiểu đường tức chiếm gần 10%.

Các nhà khoa học chỉ ra rằng chế độ low carb mặc dù loại bỏ các thực phẩm chứa carb khỏi bữa ăn tuy nhiên chính điều đó cũng loại bỏ nhiều hoạt chất có lợi cho cơ thể giúp bảo vệ sức khỏe. Việc áp dụng chế độ low-carb nên theo khoa học vì giải pháp nào quá tiêu cực cũng đều có mặt trái, chúng ta nên áp dụng chế độ ăn lành mạnh kết hợp cân đối nhiều loại thực phẩm và tích cực tập luyện thể dục thể thao hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn.